Institutt for journalistikk og mediefag arrangerte i august konferansen «KLIMAPRESS – Klimajournalistikk under press», saman med Institutt for journalistikk – norske mediums eige kompetansesenter.
Gjennom to dagar delte journalistar praksisar og erfaringar, diskuterte og deltok i praktiske workshopar for å fylle på med kunnskap og knytte nye nettverk.
KLIMAPRESS skal bli ein årleg konferanse som går på rundgang mellom nordiske samarbeidspartnarar.
– Største krisa i vår tid
Rektor Christen Krogh og dagleg leiar ved Institutt for journalistikk, Siri Skaalmo, opna konferansen.
– Klimaendringane er den største krisa i vår tid, sa Krogh og la vekt på kor tradisjonsrik og viktig journalistutdanninga er for OsloMet.
– Vi som er i dette rommet, veit at situasjonen er svært alvorleg, men mediedekkinga har minka det siste tiåret, sa Skaalmo.
Nye idear og samarbeid på tvers av landegrenser
Konferansen samla rundt 100 deltakarar, hovudsakleg frå Norden, men også frå andre delar av verda.
– Det har allereie oppstått nye idear og samarbeidsprosjekt på tvers av fagmiljø og land, seier professor Andreas Ytterstad ved Institutt for journalistikk og mediefag
– Dette blei ei skikkeleg vitamininnsprøyting for klimajournalistikken, og eg er skikkeleg stolt av at OsloMet var vertskap for det.
Om lag 100 journalistar og forskarar, hovudsakleg frå Norden, men også frå andre delar av verda, var samla under KLIMAPRESS-konferansen. Foto: Joyantee Raina, Bangladesh
Tett på den journalistiske verkelegheita
Konferansen var ein møteplass for både praktikarar og akademikarar, men det var hovudsakleg journalistar som heldt innlegg, leia workshopane og deltok i panela.
– Vi ønskte oss ein mindre akademisk konferanse, der over halvparten av deltakarane skulle vere arbeidande journalistar – og det fekk vi til, seier stipendiat Ingerid Salvesen.
– Det trur eg var nøkkelen til at deltakarane opplevde det som inspirerande og nyttig, seier Ytterstad.
– Samarbeidet med Institutt for journalistikk gav dessutan konferansen ekstra legitimitet i bransjen, og det er eg veldig glad for, seier Salvesen.
Vil utvikle og styrke klimajournalistikken
Konferansen spring ut av ein toårig nordisk workshop-serie, leia av Aarhus universitet.
– Det var så vellykka at vi ville bygge vidare på det, seier Ytterstad.
Salvesen understrekar at målet er å styrke klimajournalistikken
– Kvifor er vi journalistikklærarar og kvifor forskar vi på journalistikk? Jo, fordi vi bryr oss om det som skjer der ute, forklarer ho.
– Konferansen er eit resultat av det langvarige arbeidet forskingsgruppa Medier, miljø og samfunn har gjort med å bidra til å utvikle klimajournalistikken, seier Ytterstad.
Ingerid Salvesen (til høgre) leia ein panelsamtale med journalistane Hanna Nikkanen frå finske Long Play (frå venstre), Sofie Mohanty Hviid frå danske Klimajournalisterne og Astrid Rommetveit frå NRK om korleis ein kan styrke klimaekspertisen i sine redaksjonar. Foto: Suman Bhandari, Bangladesh
– Bli litt betre
Den første innleiaren var Ajit Niranjan, som er europeisk miljøkorrespondent i The Guardian. Han delte erfaringane sine og snakka om kva som skal til for å få løfta klimasaker opp i nyheitsbildet. Han gav fleire konkrete tips til kollegaene sine, som du kan lese om på hos nettavisa Journalisten.
– Konferansen har gitt meg eit par gode idear til saker. Det har vore fint å møte nordiske journalistar og få betre innsikt i ein region som er viktig for meg å dekke i jobben min – for eit publikum i Storbritannia, USA og resten av Europa, seier han.
Ajit Niranjan delte av sine erfaringar som klima- og miljøjournalist i The Guardian. Han seier konferansen har gitt han gode idear til nye saker. Foto: Joyantee Raina, Bangladesh
– Men for å vere heilt ærleg, så var kanskje det beste med konferansen at han har inspirert meg til å skjerpe meg litt. Som klimajournalistar snakkar vi ofte om korleis vi kan bli betre. Så det har vore utruleg fint å vere i eit rom med andre dyktige klimajournalistar og snakke om dei små grepa vi prøver å ta i vår eigen journalistikk. Så ja – “bli litt betre” er kanskje eit lite, men fint utbytte å ta med seg herfrå, meiner Niranjan.
Klima engasjerer framleis
Eit av dei viktigaste poenga som kom fram under konferansen, var at klimasaker framleis engasjerer.
– Mange argumenterte mot påstanden om at Greta Thunberg-generasjonen er død og at klimaengasjementet er dalande. Viss journalistikken er god nok, utløyser han eit stort engasjement som allereie finst, seier Ytterstad.
Eit felles utgangspunkt
Siri Skaalmo, dagleg leiar ved Institutt for journalistikk, seier ho er både glad og litt overraska over kor mange deltakarar som trekte fram verdien av å møte likesinna fagfolk på ein arena som KLIMAPRESS.
– Behovet for nettverksbygging, erfaringsdeling og kjensla av tilhøyrsel er spesielt sterkt blant journalistar som dekker klima- og miljøsaker. Mange av dei fortel at dei ofte kjenner seg aleine i jobben. Derfor er vi veldig fornøgde med å kunne bidra til å bygge nye faglege relasjonar.
– Det har stor verdi å møtast ein stad der diskusjonen kan starte ein annan stad enn han ofte gjer – med eit felles utgangspunkt og utan å måtte forsvare arbeidet sitt eller bli stempla som aktivist, seier Ytterstad.
Fleire nordiske journalistar sa at det sette ting i perspektiv å høyre erfaringane frå kollegaer i det globale sør, som Tunisia, Pakistan og Tyrkia.
– Når ein ser kva press desse journalistane står overfor, oppstår ei ansvarskjensle. Vi er privilegerte med pressefridommen vår, og då kviler det også eit ekstra ansvar på oss, seier Salvesen.
Torsten Schäfer, professor ved tyske Hochschule Darmstadt leia ein workshop om forholdet mellom menneske og natur i klimajournalistikken. Foto: Joyantee Raina, Bangladesh
Ny nordisk pris for klimajournalistikk
Som ein del av konferansen lanserte arrangørane ein ny, nordisk pris for klima- og miljøjournalistikk. Denne skal følgje KLIMAPRESS-konferansen når han blir arrangert i ulike land framover.
– Målet er å vise fram og styrke klima- og miljøjournalistikken fordi dette er eit fagfelt som sjeldan blir gitt den merksemda det fortener, seier Salvesen.
– Vi håpar prisen og konferansen kan gi folk større sjølvtillit på vegner av klimajournalistikken i redaksjonelle diskusjonar om prioriteringar, og inspirere medium til å satse meir på klima- og miljøspørsmål, seier Ytterstad.
Den aller første nordiske KLIMAPRESS-prisen vart utdelt på Pressens hus. Foto: Suman Bhandari, Bangladesh
NRK vann årets pris
Årets prisutdeling blei halde på Pressens hus 28. august.
– Vi fekk inn over førti bidrag frå fire land til den aller første KLIMPRESS-prisen. Vi er imponerte over kvaliteten på arbeidet og det sterke engasjementet nordiske journalistar viser i arbeidet med å avdekke dei mange konsekvensane av klimakrisa, seier jurymedlem Salla Nazarenko, frå det finske journalistforbundet.
Den aller første KLIMAPRESS-prisen gjekk til NRK med artikkelserien «Kvifor naturen går tapt».
Serien er laga av journalistane Mads Nyborg Støstad, Martin Skjæraasen, Ruben Solvang, Anne Linn Kumano-Ensby, Caroline Bergli Tolfsen og Joachim Waade Nessemo. Fotografane er Patrick da Silva Sæther, Even Bjørningsøy Johnsen og Oliver Ivanowitz. Mari Grafsrønningen og Sjur Seibt står for utvikling og design.
I grunngivinga frå juryen står det:
«Gjennom grundig og systematisk bruk av moderne verktøy og satellittbilde avdekte journalistane at norsk natur blir øydelagd i eit ekstremt høgt tempo – utan at sentrale myndigheiter enten veit om det, eller bryr seg. Artikkelserien har ført til at mange prosjekt har blitt stansa, og fleire lover og forskrifter er no under revisjon. Den har også skapt auka merksemd i ei rekke kommunestyre, og ført til at fleire politiske parti har endra politikken sin.»
Jurymedlem Salla Nazarenko delte ut KLIMAPRESS-prisen til NRK-journalistane Mads Nyborg Støstad og Ruben Solvang. Foto: Suman Bhandari, Bangladesh
Diplom til fleire
I tillegg blei det gitt heiderleg omtale og diplom til tre danske mediehus.
Ingeniøren fekk diplom for artikkelserien «Danmarks manglande miljøberedskab i samband med olieudslip».
Politikens og klimaredaksjonen deira fekk anerkjenning for artikkelserien «Håbet er grønt».
Danwatch, med heile sitt team, leia av Joachim Kattrup og Emilie Ekeberg, fekk diplom for artikkelserien «From Pensions to Pipelines: How Nordic Retirement Savings Fuel Nordic Oil.
I juryen satt Marie Sæhl, klimajournalist frå danske Informationen, Salla Nazarenko, frå det finske journalistforbundet, Ole Mathismoen, tidelgare miljø- og klimajournalist i Aftenposten, Irene Požar, redaktør i svenske Veckorevyen.
